شيوهٔ (W) كه يكى از تاكتيك‌هاى مهم جاگيرى در زمين هنگام دريافت سرو مى‌باشد. اين روش بيشتر در واليبال كشور ما معمول است به‌ويژه آنكه، اكثر تيم‌هاى آموزشگاهى در رقابت‌ها از اين شيوه استفاده مى‌كنند. بازكنان در شش منطقه زمين مستقر مى‌شوند و براساس قوانين اين ورزش، موافق عقربه ساعت چرخش انجام مى‌دهند. در اين جابه‌جائى كه پاس دهندهٔ تيم نيز برحسب سيستم بازى در يكى از مناطق ششگانه زمين مستقر مى‌شود، بايد مانند ساير بازيكنان به تعويض منطقهٔ خود اقدام نمايد. از آنجا كه پاسور همواره در زدن ضربهٔ دوم شركت مى‌كند، وظيفه او ايجاب مى‌كند كه ضربهٔ دوم را به‌صورت پاس براى مهاجمان آماده نمايد. بنابراين بايد ضمن رعايت مقررات جاگيري، طورى در زمين مستقر شود كه دريافت كنندهٔ ضربه اول نباشد. اينك براى تفهيم بهتر موضوع، نحوهٔ استقرار پاس دهندهٔ تيم را در شش منطقه مورد بررسى قرار مى‌دهيم.
به ادامه مطالب برويد
وضعيت بدن
در هنگام ايستادن در زمين بايد حالاتِ پاها، دست‌ها، بالاتنه و... به‌نحوى باشد كه بازيكن بتواند در اندك زمان ممكن، براى دريافت سرو آماده شود. بنابراين لازم است براى كسب آمادگى مطلوب به اين نكات توجه شود:
- پاها از مفصل زانو خم شوند تا مركز ثقل بدن به زمين نزديك گردد. رعايت اين موضوع موجب استحكام و تعادل بيشتر بازيكن مى‌شود.
- دست‌ها حتى‌المقدور در مجاورت زانوها باشد تا در اندك زمان ممكن به يكديگر متصل شده، وضعيت ساعد را به‌وجود آورند.
- وزن بدن بيشتر روى پنجه‌هاى پا باشد و پاها قبل از انجام فن داراى حركت نسبى باشند (تصوير زير).
آرايش تيم
هر يك از بازيكنان بايد از نحوهٔ آرايش تيم اطلاع داشته باشند و محدودهٔ فعاليت خود را كاملاً بشناسند. از سيستم اتخاذ شده براى دريافت سرو (ضربهٔ اول) آگاهى كامل داشته و حركات سرو زننده را همواره مدنظر قرار دهند و... .
نحوهٔ استقرار بازيكنان در زمين
در هنگام دريافت ضربهٔ اول (سرو)، بازيكنان ضمن رعايت كليهٔ نكات بايد فاصلهٔ خود را نسبت به يكديگر رعايت كنند. از تجمع در يك محل دورى كرده، از پراكندگى بيش از حد در زمين بازى بپرهيزند. در واقع بايد سعى شود تا توانائى گروهى به يك نسبت در زمين تقسيم گردد.
فاصلهٔ بازيكن با خطوط اطراف زمين
معمولاً بازيكنانى كه در مجاورت خطوط كنارى قرار مى‌گيرند، بايد حتى‌الامكان به اندازهٔ طول يك دست (طول دستى كه نزديك به خط است) از خط كنارى فاصله داشته باشند. علاوه بر آن بازيكنى كه در سمت چپ زمين و نزديك خط كنارى جاگيرى مى‌كند، بايد به هنگامِ استقرار، پاى چپ خود را جلوتر از پاى راست قرار دهد. همچنين بازيكن سمت راست زمين، بايد در هنگام دريافت ضربهٔ اول عكس اين حالت را رعايت كند (پاى راست او جلوتر از پاى چپ باشد). به همين نسبت بازيكنى كه در وسط عقب زمين قرار مى‌گيرد، مى‌تواند پاهاى خود را در وضعيت مساوى (موازي) يكديگر قرار دهد. بديهى است رعايت اين نكات خصوصاً در هنگام دريافت ضربهٔ اول (سرو) موجب مى‌شود تا توپ دريافت شده با ضريب خطاى كم‌ترى به سمت پاس دهندهٔ تيم كه معمولاً در نزديك تور و متمايل به خط كنارى (سمت راست) مستقر مى‌شود، هدايت گردد.
استقرار پاسور در مناطق مختلف
تمام بازيكنان با رعايت مقررات مربوط به اين ورزش از منطقه‌اى به منطقهٔ ديگر تغيير محل مى‌دهند و در واقع چرخش بازيكنان در زمين، اين فرصت را براى تك تك آنان فراهم مى‌كند كه زمانى در رديف بازيكنان خط جلوئى و زمان ديگر جزءِ بازيكنان خط عقبى باشند. مطمئناً پاس دهندهٔ تيم هم از اين قاعده مستثنى نيست و براساس قوانين حاكم بر بازي، در تمام منطاق ششگانه زمين مستقر مى‌شود.
اغلب هنگامى كه پاسور در خط عقبي، يعنى در مناطق (۱، ۶ و ۵) قرار دارد، كاملاً به بازيكن مجاور خود چسبيده، با دست شانه يا دست او را مى‌گيرد. بعضى مواقع عكس اين حالت اتفاق مى‌افتد و آن هنگامى است كه بازيكن يا بازيكنان مجاور، پاسور را در محاصره كرده، يا به او تكيه مى‌دهند. بديهى است اينگونه روش‌هاى جاگيرى بازيكنان كه اغلب منجر به كندى حركت آنان مى‌شود و بعضاً مشكل جابه‌جائى ايجاد مى‌كند، كاملاً غيرمنطقى است و لازم است در اينگونه موارد همكاران محترم تذكر لازم را به بازيكنان بدهند.
- استقرار پاسور در منطقهٔ يك:
هنگامى كه پاسور در منطقهٔ يك زمين قرار دارد، لازم است طورى در زمين مستقر شود كه در دريافت ضربهٔ اول (سرو) شركت نكند، ديگر اينكه بتواند در اندك زمان ممكن براى اجراء پاس به منطقهٔ جلوئى (نزديك تور) برسد. گفتنى است كه اجراء هر نوع طرح و نقشه در اين زمينه بايد با قواعد بازى همخوانى داشته باشد، در غير اين صورت موجب از دست دادن امتياز مى‌شود (به مبحث خطاهاى جاگيرى نگاه كنيد). (تصوير زير)
- پاسور در منطقهٔ شش:
براساس مقررات، وقتى تيم يك دنده چرخش داشته باشد، پاسور از منطقهٔ يك به منطقهٔ شش مى‌رود. در اين حالت و در هنگام دريافت ضربهٔ اول (سرو)، پاسور به دو روش جاگيرى مى‌كند. نحوهٔ استقرار پاسور در تصوير زير نشان داده شده است. مطابق قوانين، وقتى سوتِ داور به صدا درآمد به ضربهٔ سرو، به‌وسيلهٔ حريف زده شد، پاسور مى‌تواند فوراً به نزديك تور آمده، براى انجام پاس آماده شود. اينك از فراگيران خواسته مى‌شود كه با بررسى كامل هر دو روش الف و ب و مقايسه آنها با يكديگر، نظر خود را پيرامون نحوهٔ استفاده از هر يك در شرايط مسابقه بيان نمايند.
- پاسور در منطقهٔ پنج:
در شرايط بازى و در اثر چرخش‌هاى اجباري، ممكن است پاس دهندهٔ تيم (پاسور) در منطقهٔ پنج زمين قرار گيرد. در اين حالت او براى حركت كردن به منطقهٔ جلوئى با مشكل بيشترى نسبت به ساير مناطق روبه‌رو است؛ زيرا فاصلهٔ اين منطقه تا محل اصلى او طولانى‌تر است و از اين گذشته، در اين منطقه بيشتر در مقابل مسير توپ سرو حريف مى‌باشد (تصوير زير).
- پاسور در منطقهٔ چهار:
هنگامى كه پاسور به خط جلوئى (۴، ۳، ۲) رسيد ابتدا در منطقهٔ چهار مستقر مى‌شود. او طورى در اين منطقه جاگيرى مى‌كند كه مانعى براى حركت آبشارزن نباشد. معمولاً با قرار گرفتن پاسور در خط جلوئى قرار دارد. تاكتيك‌هاى حمله با دو مهاجم صورت مى‌گيرد (تصوير زير).
- پاسور در منطقهٔ سه:
هنگامى كه پاسور در منطقهٔ سه قرار مى‌گيرد، در واقع به محل اصلى خود مى‌رسد، زيرا در اين حالت مى‌تواند به آسانى و اندكى جابه‌جائى وظايف محوله را انجام دهد. علاوه بر اين وقتى پاسور به خط جلوئى مى‌رسد، امنيت بيشترى را احساس مى‌كند، زيرا كاملاً از تيررس سرو حريف در امان است (تصوير زير).
- پاسور در منطقهٔ دو:
استقرار پاس دهندهٔ تيم در منطقهٔ دو، در واقع مشابه قرار گرفتن او در منطقهٔ چهار زمين است، با اين تفاوت كه اين بار مسير حركت او آسان‌تر است و از سمت راست زمين شروع مى‌شود. دوم اينكه اين منطقه در مجاورت منطقه سه محل اصلى استقرار پاسور قرار دارد. در اينجا نيز پاسور در حاشيه امنيت قرار دارد و از تيررس سروهاى حريف به دور است (تصوير زير).
منبع: http://www.aftabir.com