در صورتى كه هر فن با سياست و طرح و نقشه خاص به اجراء گذاشته شود، در واقع يك كار تاكتيكى صورت مى‌گيرد. تعدادى از شيوه‌هاى تاكتيك در سرويس را مورد بررسى قرار مى‌دهيم.
- چنانچه سرويس زننده بتواند در هنگام اجراء اين فن نقاط ضعف تيم مقابل را هدف قرار دهد، در واقع يك حركت تاكتيكى را به نمايش گذاشته است. لازم به ذكر است كه شناخت نقاط ضعف حريف احتياج به درك و زيركى قابل ملاحظه‌اى دارد كه طبعاً برخى از بازيكنان تازه‌كار فاقد آن هستند.
به ادامه مطالب برويد
- ارسال سرويس در محلى كه پاس دهنده (پاسور) تيم مقابل ايستاده، خود نوع ديگرى از اجراء تاكتيك در اين زمينه است. مزيت اين عمل حذف پاس دهنده در اجراء ضربه دوم است (در صورتى كه او دريافت ضربه اول را انجام داده باشد) در اين وضعيت از نظر رعايت مقررات بازى اجراء پاس توسط بازيكن ديگرى كه تخصص پاس دادن ندارد صورت مى‌گيرد (تصوير زير)
- سرويس زننده چنانچه قادر باشد سرويس خود را در مناطقى كه در تصوير زير تعيين شده است فرود آورد، شيوهٔ تاكتيكى مناسبى را اتخاذ كرده، با اين عمل تا حد زيادى دريافت ضريه اول تيم حريف را با مشكل روبه‌رو خواهد كرد. اين امر موجب خواهد شد تا پاس دهنده (پاسور) تيم هم نتواند پاس مناسبى را براى آبشارزن خودى ارسال نمايد. مناطق موردنظر در تصوير زير نمايش داده شده، بديهى است يادگيرى اين مهارت، مستلزم تمرينات بسيار زياد و مستمر است.
تاكتيك دريافت سرويس
يكى از تاكتيك‌هاى مهم دفاع در داخل ميدان، تاكتيك دريافت سرويس (دفاع از سرويس) است. همان‌گونه كه سرويس زننده داراى تاكتيك خاص خود است، دريافت كنندهٔ سرويس نيز داراى تاكتيك‌هاى مخصوص مى‌باشد. شيوه‌هاى تاكتيكى مختلفى در اين زمينه از سوى تيم‌هاى صاحب نام جهان ابداع شده كه هدف نهائى آن در واقع كاهش نقاط ضعف دريافت ضربهٔ اول مى‌باشد و همچنين به‌عنوان يك عامل مهم براى خنثى كردن تاكتيك‌هاى سرويس به‌كار مى‌رود.
- دريافت سرويس به شيوه W:
W كه يكى از حروف الفباى لاتين است، در واقع تصويرى از نحوهٔ آرايش بازيكنان دريافت كنندهٔ سرويس را نشان مى‌دهد و چون شيوهٔ آرايش به شكل W مى‌باشد به اين نام خوانده مى‌شود. همان‌گونه كه در تصوير زير مشخص است، بازيكن منطقه ۶ (وسط عقب) جلوتر از دو بازيكن منطقه (۱) و (۵) قرار مى‌گيرد. در اين مقطع از آموزش همين كه فراگيران با شيوه آرايش W آشنا مى‌شوند و در زمين به اجراء عملى آن مى‌پردازند كفايت مى‌كند.
- دريافت سرويس به روش كاپ:
چون شيوهٔ آرايش بازيكنان دريافت كنندهٔ سرويس تقريباً مانند ظرفى است كه به شكل كاپ ورزشى شبيه است، از اين‌رو اين شيوهٔ دريافت به تاكتيك دفاع از سرويس به‌صورت كاپ معروف مى‌باشد. لازم به يادآورى است كه در واليبال مدرن، دريافت ضربه اول صرفاً توسط بازيكنانى صورت مى‌گيرد كه تخصص ويژه‌اى در اين زمينه دارند. آنها موظف هستند كليه سرويس‌ها را دريافت كنند. معمولاً بعضى از تيم‌ها فقط از دو بازيكن و برخى از سه بازيكن براى دريافت ضربات اول استفاده مى‌كنند. در تصوير زير نحوهٔ استقرار بازيكنان به شيوهٔ كاپ نشان داده شده است.
- وظايف بازيكنان در هنگام دريافت سرويس:
در تاكتيك دريافت به شيوه (W) و كاپ هر يك از بازيكنان وظايفى دارند. همان‌طور كه در شيوهٔ (W) در تصوير زير مشاهده مى‌شود وظايف دريافت ضربه اول بيشتر به‌عهدهٔ بازيكنان خط عقبى يعنى بازيكنان شماره ۱، ۶ و ۵ است. در اين شيوه بازيكن شمارهٔ ۶ وظيفه دريافت سرويس‌هائى را كه در منطقهٔ جلو فرود مى‌آيند دارد و از دريافت توپ‌هائى كه در منطقهٔ عقب زمين فرود مى‌آيند خوددارى مى‌كند. قطعاً وظيفه دريافت چنين سرويس‌هائى به‌عهدهٔ بازيكنان منطقه ۱ و ۵ زمين مى‌باشد كه اين منطقه را به نسبت مساوى بين خود تقسيم مى‌كنند. معمولاً بازيكنان منطقهٔ ۲ و ۴ در دريافت ضربه اول (سرويس) مشاركت كم‌ترى دارند، و هر قدر سطح رقابت بالاتر باشد (سطح جهاني) اين مشاركت كم‌تر ديده مى‌شود. در واقع در شيوه W تيم از سه نفر دريافت كنندهٔ ضربهٔ اول برخوردار مى‌باشد.
در تاكتيك به شيوهٔ كاپ نيز بيشتر دريافت‌ها به‌عهده بازيكنان واليبال منطقه ۵ و ۱ مى‌باشد، و معمولاً بازيكن منطقه ۶ به دريافت سرويس‌هاى انتهاى زمين مى‌پردازد و يا به‌طور كلى و خصوصاً در رقابت‌هاى سطح جهانى از دريافت ضربه اول منع مى‌شود. در اين شيوه هم بازيكنان مناطق ۴ و ۲ كم‌تر در دريافت ضربات اول (سرويس) شركت مى‌كنند.
منبع: http://www.aftabir.com